บางครั้งเวลาอยู่กับคนใกล้ตัว เช่น แฟน คนในครอบครัว หรือเพื่อนสนิท เราอาจเริ่มรู้สึกไม่มั่นใจในตัวเอง
จำอะไรไม่แม่น รู้สึกว่าคิดมากไปเอง หรือแย่ที่สุด — เริ่มสงสัยว่าตัวเองผิดปกติ
ถ้าเคยรู้สึกแบบนี้โดยไม่มีเหตุผลชัดเจน มีโอกาสสูงว่าอาจกำลังโดน “Gaslighting” 🤯
Gaslighting คือการบงการทางจิตใจที่ทำให้คนเริ่มไม่เชื่อในความเป็นจริงของตัวเอง ค่อยๆ สูญเสียความมั่นใจ ความรู้สึก และคุณค่าในตัวเองไปทีละนิด
นี่ไม่ใช่แค่ปัญหาเรื่องการสื่อสาร แต่มันคือการควบคุมที่อาจทำลายสุขภาพจิตอย่างลึกซึ้ง
🕳 กลวิธี Gaslighting ที่ต้องรู้ทัน
Gaslighting ไม่ได้มาแบบโจ่งแจ้ง แต่มาแบบค่อยเป็นค่อยไป จนคนฟังเริ่มสับสนอย่างไม่รู้ตัว
ต่อไปนี้คือ 6 พฤติกรรมที่พบได้บ่อย:
1. Countering – โต้แย้งความจำ
ปฏิเสธสิ่งที่อีกฝ่ายจำได้อย่างมั่นใจ
ตัวอย่าง: “จำผิดแล้ว ไม่เคยพูดแบบนั้น”
2. Withholding – ปฏิเสธที่จะคุย
เลี่ยงการสื่อสาร หรือทำให้ดูว่าเรื่องที่คุณพูดไม่มีสาระ
ตัวอย่าง: “ไม่อยากฟังเรื่องนี้อีกแล้ว”
3. Trivializing – ทำให้ดูว่าอารมณ์คุณเกินจริง
มองข้ามความรู้สึก ทำให้คุณรู้สึกว่าตัวเองคิดมากไป
ตัวอย่าง: “เรื่องแค่นี้เอง ดราม่าทำไม”
4. Denial – ปฏิเสธความจริง
แม้มีหลักฐานหรือความจริงอยู่ตรงหน้า ก็ยังบอกว่าไม่เคยเกิดขึ้น
ตัวอย่าง: “ฉันไม่ได้ตะคอกเลย คุณหูฝาดเอง”
5. Diverting – เบี่ยงประเด็น
หันความผิดไปพูดเรื่องอื่น หรือตอบโต้ด้วยความผิดเก่าของคุณ
ตัวอย่าง: “พูดเรื่องฉันทำไม แล้วที่คุณทำล่ะ?”
6. Stereotyping – เหมารวมเพื่อลดคุณค่า
ใช้ภาพเหมารวมทางเพศ เชื้อชาติ หรืออายุ เพื่อตัดสิทธิ์ความรู้สึก
ตัวอย่าง: “เป็นผู้หญิงก็แบบนี้แหละ คิดเยอะ”
💡 ทำไมการรู้ทัน Gaslighting ถึงสำคัญ
- ช่วยให้กลับมาเชื่อในตัวเอง:
เมื่อรู้ทัน ก็จะรู้ว่าสิ่งที่รู้สึกไม่ใช่เรื่องเพ้อเจ้อ แต่คือการตอบสนองที่สมเหตุผล - ตั้งขอบเขตในความสัมพันธ์:
รู้ว่าอะไรไม่ควรทน และกล้าที่จะปกป้องสุขภาพจิตของตัวเอง - ตัดสินใจได้ชัดเจนขึ้น:
เมื่อแยกแยะความจริงกับการบงการได้ ก็เลือกเส้นทางชีวิตที่ปลอดภัยกว่าได้ - ส่งต่อความเข้าใจให้คนรอบตัว:
คนที่เคยโดนมาก่อน มักจะช่วยเหลือผู้อื่นได้ดี เพราะเข้าใจความรู้สึกนั้นอย่างแท้จริง
🧭 สรุป
Gaslighting อาจไม่ทิ้งรอยแผลที่มองเห็น แต่ผลกระทบทางใจนั้นลึกและร้ายแรง
ถ้าเริ่มรู้สึกสับสน ไม่แน่ใจในตัวเองบ่อยๆ โดยไม่มีเหตุผลชัดเจน อย่ามองข้ามสัญญาณนั้น
ฟังตัวเองให้มากพอ เชื่อในความรู้สึกของตัวเอง และอย่าลังเลที่จะขอความช่วยเหลือหากรู้สึกว่าแบกรับไว้คนเดียวไม่ไหว
คุณไม่ได้อ่อนแอ — คุณแค่โดนทำให้รู้สึกแบบนั้น และคุณสามารถออกจากตรงนั้นได้