ทุกวันนี้คนเราเสพรสหวานมากกว่าที่เราจะรู้ตัวว่ากินเข้าไปแค่ไหนแล้ว ทำให้เรารับปริมาณความหวานเกินกว่าที่ร่างกายจะนำเอาไปใช้ประโยชน์ได้ จนก่อให้เกิดโรคตามมากมาย ซึ่งในช่วง 3-4 ปีให้หลังมานี้ ได้มีพืชชนิดหนึ่งที่นำมาใช้ทดแทนความหวานจากน้ำตาล นั่นคือ “Stevia หรือ หญ้าหวาน” โดยในแวดวงอาหารได้มีการถกเถียงกันเป็นประเด็นร้อน มีทั้งฝ่ายที่เห็นด้วยและฝ่ายที่ไม่เห็นด้วย
ในปัจจุบัน ตลาดได้มีสารให้ความหวานชนิดแคลอรี่ต่ำออกมาเป็นตัวเลือกให้กับผู้บริโภค แต่ส่วนใหญ่จะเป็นสารที่สร้างขึ้นมาเพื่อแทนความหวานจากน้ำตาล ไม่ใช่จากธรรมชาติโดยตรง แต่ก็ใช่ว่าผลิตภัณฑ์ให้ความหวานจากธรรมชาติจะไม่มีเลยนะคะ มีเหมือนกันแต่ค่อนข้างน้อยกว่ามาก
หนึ่งในนั้นคือ “หญ้าหวาน (Stevia)” ซึ่งได้รับการยอมรับจากงานวิจัยหลายแห่งว่าเป็นความหวานจากธรรมชาติ 100% ไม่ให้พลังงาน และยังช่วยลดการบริโภคน้ำตาลซึ่งเป็นเป็นสาเหตุต่อการเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดโรคเรื้อรัง
หญ้าหวานคืออะไร?
หญ้าหวาน (Stevia) คือหญ้าชนิดหนึ่ง อยู่ในตระกูลพืชใบล้มลุก มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาใต้ ซึ่งถูกนำมาใช้แง่ของการรักษาทางการแพทย์ในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา และที่เรียกว่าหญ้าหวานนั้น เนื่องจากตัวใบที่มีความหวานมากกว่าน้ำตาลถึง 10-15 เท่า
จึงถูกนำมาใช้เป็นสารทดแทนความหวาน อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนี่เราใช้แค่สารความหวานที่สะกัดออกมาแต่ไม่ได้ใช้ทั้งต้นของหญ้าหวาน แต่เราสามารถหาซื้อต้นของหญ้าหวานในรูปแบบแห้งได้ง่ายขึ้นค่ะ
เนื่องจากในประเทศไทยได้มีการนำต้นหญ้าหวานเข้ามาปลูกทางภาคเหนือ ซึ่งมีอากาศเย็น ที่อุณหภูมิ 20-26 องศาเซลเซียสโดยประมาณ และหญ้าหวานจะสามารถเติบโตได้ดี แต่บ่อยครั้งเราก็มักจะเห็นหญ้าหวานมาในรูปแบบของเหลวหรือเป็นผงแต่โดยมากแล้วจะนิยมสกัดเป็นสารแทนความหวานซะมากกว่า
ในหญ้าหวานนั้น นอกจากจะมีสารประกอบอย่างสตีวิโอไซด์(Stevioside) แล้วยังมีสารอีกตัวหนึ่งชื่อว่ารีบอดิโอไซด์ (Rebaudioside) ซึ่งให้ความหวานมากกว่าน้ำตาลถึง 100-200 เท่าเลยค่ะ
โดยประเด็นสำคัญมันอยู่ตรงนี้ค่ะ ในงานวิจัยส่วนใหญ่ใช้สารประกอบสตีวิโอไซด์ (Stevioside) แต่ถ้าพูดในแง่ของเภสัชวิทยา การใช้หญ้าหวานมาเป็นสารให้ความหวานให้ได้ผลดีนั้นเป็นไปได้ยาก เนื่องจากถ้าคิดจากน้ำหนักของหญ้าหวาน เราพบสารสตีวิโอไซด์เพียงแค่ 10 % เท่านั้น
หลายครั้งผู้คนมักสับสนหญ้าหวาน (Stevia) กับ สารให้ความหวานอีกตัวหนึ่งที่ชื่อว่า Truvia ซึ่ง Truvia เป็นสารให้ความหวานชนิดหนึ่งที่ทำมาจากหญ้าหวานที่ผ่านการกลั่นแล้ว โดยมากจะนำมาทำเป็นสารให้ความหวานใช้กับผลิตภัณฑ์ที่ปรุงสุกหรืออบ
มีงานวิจัยตัวหนึ่งพบว่าหญ้าหวานสามารถช่วยลดความดันโลหิตให้ต่ำลงได้ด้วยค่ะ อย่างที่เราทราบกันดีว่า เมื่อไหร่ที่ความดันโลหิตของเราเพิ่มสูงขึ้น เราก็จะเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ตามมามากมาย เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคไตวาย
โดยมีการทดลองแบบสุ่มกลุ่มตัวอย่างใช้ยาทดลองในกลุ่มผู้ป่วยชาวจีน 174 คน ซึ่งในการทดลองนี้จะให้ผู้ป่วยกินยาที่สกัดจากสารสตีวิโอไซด์ (Stevioside) หรือ ยาปลอม(ซึ่งไม่มีตัวยาอยู่จริง) วันละ 3 ครั้ง และติดตามผลที่ได้หลังจากนั้น 2 ปีให้หลัง พบว่า แรงดันในขณะที่หัวใจบีบตัว(ความดันช่วงบน) จาก 150 เหลือ 140 มม.ปรอท ส่วนแรงดันในขณะที่หัวใจคลายตัว จาก 95 ลงไปเหลือ 89 มม.ปรอท
ในการวิจัยนี้กลุ่มตัวอย่างที่รับยาที่มีสารสกัดจากสตีวิโอไซต์ (Stevioside) จะมีความเสี่ยงน้อยลงที่จะเกิดโรคกล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้ายหนาผิดปกติ เนื่องจากการที่หัวใจขยายตัวมาก ๆ เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ความดันโลหิตสูง งานวิจัยดังกล่าวชี้ชัดลงไปว่า สารประกอบตัวนี้ส่งผลทั้งคนและสัตว์ สามารถลดความดันโลหิตลงได้แต่ในการทดลองครั้งนี้ใช้ในปริมาณโดสที่สูงมากนั่นเองค่ะ
หญ้าหวานอาจจะไปช่วยลดค่าน้ำตาลในเลือดได้จริงหรือ?
เบาหวานถือเป็นโรคเรื้อรังที่เป็นปัญหาสุขภาพที่ใหญ่ที่สุดในโลกก็ว่าได้นะคะ โดยมีผลการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่า หญ้าหวานอาจมีส่วนเพิ่มการผลิตอินซูลินและกระตุ้นการทำงานของอินซูลินให้ดียิ่งขึ้น และอีกงานวิจัยหนึ่งได้ลองให้ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ทานสารสกัดจากหญ้าหวานเพียง 1 กรัม หลังจากนั้น 4 ชั่วโมงได้เข้ารับการตรวจเลือด พบว่าผู้ป่วยมีระดับน้ำตาลในเลือดลดลง ซึ่งไปสอดคล้องกับงานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งที่ว่า ระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยลดลงหลังจากการทานแป้งที่ทำมาจากหญ้าหวาน
หญ้าหวานปลอดภัยหรือไม่?
แต่เดิม FDA หรือองค์การอาหารและยาของสหรัฐฯ ระบุว่าหญ้าหวานมีอันตรายในแง่ของการเปลี่ยนสารพันธุกรรม แต่ต่อมาทาง องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ประเมินจากรายงานและผลการศึกษาต่าง ๆ อย่างละเอียด โดยระบุว่าหญ้าหวานไม่เป็นอันตรายแต่อย่างใด และในประเทศไทยเราเองนั้น องค์การอาหารและยา (อย.) ได้ขึ้นทะเบียนการใช้สารสตีวิโอไซด์เพื่อบริโภคแทนน้ำตาลได้ เพราะมีความปลอดภัยสูง และมีพิษเฉียบพลันที่ต่ำ ไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงใด ๆ อีกทั้งยังจัดให้หญ้าหวานอยู่ในหมวดหมู่ของสมุนไพรอีกด้วย
วิธีใช้หญ้าหวาน
หลายคนคงสงสัยว่าหญ้าหวานกินยังไง ไม่ยากเลยค่ะ เราอาจจะใส่ในเครื่องดื่ม เช่น ชา กาแฟ โยเกิร์ต สมู้ทตี้ และเชื่อไหมคะว่า หญ้าหวาน 1 ช้อนชา ให้ความหวานเท่ากับน้ำตาล 1 ถ้วยเต็ม ๆ เลยล่ะค่ะ
ประโยชน์ของหญ้าหวานมีมากมายขนาดนี้ถือว่าเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับคนรักสุขภาพหรือมีปัญหาสุขภาพนะคะ ใครสนใจไปลองหาซื้อมาทานดูได้ ทดลองกับตัวเองน่าจะดีที่สุด
ที่มารูปประกอบ – Flickr
